Kamenárka

W kamieniołomie Kamenárka (450 m n.p.m.) zaczęto wydobywać wapień już w średniowieczu. Wapno było wypalane w piecach wapienniczych znajdujących się bezpośrednio w miejscu wydobycia. W połowie XIX wieku zbudowano tor kolejowy, po którym wydobyty wapień transportowano do pieca znajdującego się w miejscu dzisiejszej stacji kolejowej Štramberk. Wydobycie wapienia w Kamenárce zmalało po rozpoczęciu, przez braci Guttmann w roku 1880, eksploatacji wapienia na stokach góry Kotouči i otwarciu, o rok później, połączenia kolejowego Štramberk – Studénka.

Kamieniołom Kamenárka został w roku 2001 uznany za pomnik przyrody. Jest to jedyne łatwo dostępne miejsce, gdzie można obejrzeć zachowane bloki tzw. tithonskiego wapienia sztramberskiego. Rodzaj podłoża geologicznego jest związany z występowaniem niektórych chronionych gatunków flory i fauny. Rosną tutaj rośliny wapieniolubne i sucholubne. Na ścianach skalnych można znaleźć między innymi: zanokcicę, perłówkę orzęsioną, pięciornik wiosenny, a także rozchodniki, goździki, chabry, szałwie. Na słoneczku wygrzewają się ciepłolubne świerszcze lub siwoszki błękitne. Występuje tu również objęty ochroną ścisłą motyl niepylak apollo. Spośród płazów rzadkimi okazami zamieszkującymi Kamenárkę są jaszczurka murowa i, narażony na wyginięcie, wąż gniewosz plamisty.

Patrząc w dół na dno kamieniołomu można zauważyć wiele napisów i obrazów ułożonych z ułamków białego wapienia. Natura ludzka skłania nas do pozostawienia jakiegoś śladu pobytu w miejscach przez nas odwiedzanych. Tutaj poszczególne osoby i grupy starają się ułożyć z kamieni mniej lub bardziej złożone kształty. Zmieniają się one w czasie, ponieważ ilość materiału jest ograniczona a i nowo odwiedzający pragną również uwiecznić swój pobyt. Z pewnością to lepsze niż pisanie napisów na ścianach skalnych.

Sztramberski motyl niepylak apollo
Czasami zdarza się, że jeden gatunek fauny występuje na ograniczonym obszarze w izolacji, bez kontaktu ze swoim gatunkiem. Żyjąc w takich warunkach przez dostatecznie długi okres zaczyna odróżniać się od innych występujących na innych obszarach. Takie gatunki nazywane są endemitami. Taka sytuacja nastąpiła w przypadku motyla niepylaka apollo, żyjącym w okolicach Kamenárki i Štramberka. W latach 30-tych XX wieku został jednak wytępiony przez kolekcjonerów. Negatywny wpływ miało także wydobycie wapienia i zmiana charakteru krajobrazu. Zniknęły pastwiska, na których rosły rozchodniki, niezbędne do przeżycia gąsienic motyli.

Nawrót tego chronionego gatunku motyli jest wynikiem reintrodukcji przeprowadzonej w latach 80. ubiegłego wieku przez Czeski Związek Ochrony Przyrody w Štramberku. Motyle stopniowo rozmnażano z gąsienic przywiezionych w 1986 roku ze Słowacji. W latach 90-tych było ich już na tym terenie więcej niż 1000. Mimo wszystko nadal konieczne jest monitorowanie sytuacji i opieka nad miejscami ich występowania.

Motyl niepylak apollo jest krytycznie zagrożonym gatunkiem. Występuje w niewielkich ilościach w wielu rejonach Europy począwszy od południowej Hiszpanii, poprzez Europę Środkową, Skandynawię, Syberię aż po Mongolię. Może żyć na wysokości do 1800 m n.p.m., Jest uważany za relikt epoki trzeciorzędu i jest jednym z największych czeskich motyli dziennych. Rozpiętość jego skrzydeł wynosi 50 - 95 mm.